Od 01 stycznia 2022 r. wchodzą przepisy Polskiego Ładu, które będą miały wpływ na wynagrodzenia wypłacane od stycznia 2022 r. Wynagrodzenia za grudzień 2021 płatne w styczniu 2022 r. również będą już rozliczane według nowych przepisów. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany, mające wpływ na wynagrodzenia.
1. Brak możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej
Jest to jedna z najistotniejszych zmian w wynagrodzeniach. Dotąd składka zdrowotna wynosiła 9% podstawy i to się nie zmieni. Natomiast 7,75 % składki obniżało podatek. Od stycznia 2022 nie będzie żadnej możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku, co ma duży wpływ na wynagrodzenia. Pracownicy, którzy zarabiają minimalne wynagrodzenia lub trochę wyższe nie odczują tej zmiany, gdyż inne ulgi zrekompensują to obciążenie. Natomiast im większe wynagrodzenia, tym większa składka zdrowotna i tym większy podatek do zapłaty: nie będzie już możliwości odliczenia od niego 7,75 % składki zdrowotnej.
2. Nowa kwota wolna od podatku
Od 2022 roku została zwiększona kwota wolna od podatku. Oznacza to, że miesięcznie tym, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, będzie można odpisywać od podatku 425 zł (obecnie jest to kwota 43,76 zł). Ta kwota wolna jest stosowana, gdy pracownik złoży oświadczenie PIT-2. Zdarza się, że pracownicy automatycznie wypełniają to oświadczenie, bo znajduje się ono w komplecie dokumentów dla nowego pracownika. Jednak czasem nie zdają sobie sprawy, że w kilku przypadkach taka ulga nie może być zastosowana i jeśli niesłusznie jest ona stosowana, to przy rozliczeniu rocznym pracownik musi zwrócić ją do urzędu skarbowego. Dotąd za cały rok podatkowy była to kwota 525,12 zł, co nie było aż tak dużą kwotą. Natomiast jeśli za rok 2022 będzie pracownik musiał oddać tę ulgę, to będzie to kwota 5100 zł za cały rok podatkowy. Dlatego warto zweryfikować oświadczenia PIT-2 od 2022, czy rzeczywiście ta ulga powinna być stosowana. Jeżeli nie, to pracownik powinien wycofać złożony PIT-2 przez złożenie stosownego oświadczenia. Tej kwoty wolnej nie powinni mieć pracownicy, którzy:
pobierają świadczenia z ZUS (np. emeryturę, rentę)
prowadzą działalność gospodarczą opodatkowaną według zasad ogólnych (skala podatkowa)
są zatrudnione w innym zakładzie pracy, również na podstawie umowy o pracę i w obu zakładach złożyły PIT-2 (tylko jeden pracodawca może stosować tę kwotę)
3. Zmiana wysokości limitu w zakresie drugiego progu podatkowego
Pozytywną zmianą jest zwiększenie kwoty limitu w zakresie drugiego progu podatkowego. Obecnie przychody do kwoty 85 528 zł są opodatkowane 17%, natomiast powyżej 32%. Od 2022 roku limit został zwiększony do 120 000 zł, oznacza to, że podatek 32% zapłacą ci, którzy przekroczą 120 000 zł.
4. Ulga dla klasy średniej
Jest to zupełnie nowa ulga, która jednak nie ma spowodować, że pracownik będzie więcej zarabiał. Jej zadaniem jest zrekompensowanie braku możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Jednak ta ulga przysługuje tylko pracownikom, których miesięczne przychody znajdują się w przedziale od 5701 zł do 11 141 zł (w skali roku przychody od 68 412 zł do 133 692 zł). Jeżeli przy rozliczeniu rocznym okaże się, że pracownik jednak przekroczył ten przedział (bo np. otrzymał na koniec roku premię), to musi w rozliczeniu rocznym oddać całą kwotę ulgi dla klasy średniej, którą miał zastosowaną w ciągu roku podatkowego. Ulga ta jest automatycznie stosowana co miesiąc przy naliczaniu wynagrodzenia. Ale pracownik może z niej zrezygnować składając stosowne oświadczenie. Jednak w przeciwieństwie do oświadczenia PIT-2, to oświadczenie musi być co roku składane, jeżeli pracownik nie chce mieć w kolejnym roku podatkowym stosowanej tej ulgi.
Jeżeli pracownik pracuje w jednej firmie, ma stałe wynagrodzenie zasadnicze w kwocie mieszczącej się w powyższym przedziale i nie ma żadnych dodatków, premii itp. to stosowanie ulgi dla klasy średniej co miesiąc nie rodzi problemów. Natomiast sprawa się komplikuje się, gdy pracownik otrzymuje z umowy o pracę co miesiąc różne wynagrodzenie (nadgodziny, dodatki, premie, wynagrodzenie za godziny nocne itp.), bo może się okazać, że w jednym miesiącu ta ulga mu przysługuje, w innym już nie. Może być też sytuacja, że pracownik zatrudniony jest w dwóch firmach, w każdej z nich jego wynagrodzenie mieści się w powyższym przedziale i w obu firmach ma stosowaną ulgę. Natomiast po zsumowaniu przychodów z obu firm tak naprawdę okaże się, że pracownikowi ta ulga nie przysługuje i będzie musiał w rozliczeniu rocznym zwrócić ją. Mogą to być niemałe kwoty, także warto zastanowić się, czy nie zrezygnować z ulgi dla klasy średniej przy wypłacie wynagrodzenia i skorzystać z niej przy rozliczeniu rocznym. Wtedy otrzyma się zwrot nadpłaconego podatku. Należy pamiętać, że ta ulga nie ma zastosowania do przychodów z umów zleceń, umów o dzieło, zasiłków wypłacanych z ZUS ( zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze).
Ulga dla klasy średniej nie przysługuje zleceniobiorcom, także od 2022 roku brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku przy jednoczesnym braku ulgi rekompensującej to, oznacza mniejsze wynagrodzenie netto z tytułu umowy zlecenia.
5. Nowe ulgi podatkowe
Przepisy Polskiego Ładu wprowadzają również nowe ulgi podatkowe, które mogą być zastosowane na wniosek zatrudnionego. Są to:
ulga na powrót - ulga dla podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Polski
ulga prorodzinna - przysługuje podatnikom wychowującym co najmniej 4 dzieci
ulga dla emerytów – dla pracujących, którym przysługuje prawo do emerytury
Powyższe ulgi, analogicznie jak ulga dla podatników do 26 roku życia, odnoszą się do przychodów do kwoty 85 528 zł.
6. Możliwość niestosowania kosztów uzyskania przychodu
Od stycznia 2022 roku pracownik może złożyć pracodawcy wniosek o niestosowanie kosztów uzyskania przychodów. Obecnie nie ma takiej możliwości, co powoduje, że jeśli pracownik jest zatrudniony w różnych firmach, każdy pracodawca musi stosować te koszty. W wyniku tego pracownikowi w rozliczeniu może wyjść niedopłata podatku z tego tytułu.
7. Kilka przykładów kalkulacji wynagrodzeń wg przepisów obowiązujących w 2021 roku w porównaniu do przepisów Polskiego Ładu:
1) kwota minimalnego wynagrodzenia brutto w 2022 roku: 3010 zł:
| 2021 | 2022 |
Brutto | 3 010,00 zł | 3 010,00 zł |
Netto | 2 209,57 zł | 2 363,57 zł |
2) kwota brutto 3800 zł – brak możliwości zastosowania ulgi dla klasy średniej:
| 2021 | 2022 |
Brutto | 3 800,00 zł | 3 800,00 zł |
Netto | 2 766,91 zł | 2 893,91 zł |
3) kwota brutto 7000 zł – w 2022 roku dwie opcje: z ulgą dla klasy średniej i bez tej ulgi (ulgę dla klasy średniej można zastosować w rozliczeniu rocznym i mieć wtedy zwrot podatku)
| 2021 | 2022 z ulgą dla klasy średniej | 2022- bez ulgi dla klasy średniej |
Brutto | 7 000,00 zł | 7 000,00 zł | 7 000,00 zł |
Netto | 5 024,67 zł | 5 024,67 zł | 4 937,67 zł |
4) kwota brutto 14 000 zł – nie można zastosować ulgi dla klasy średniej
| 2021 | 2022 |
Brutto | 14 000,00 zł | 14 000,00 zł |
Netto | 9 962,35 zł | 9 407,35 zł |
Powyższe kalkulacje są przykładowe, kwoty netto mogą się różnić gdy np. pracownik ma poniżej 26 lat, więc nie ma podatku, albo gdy pracownik ma stosowane podwyższone koszty uzyskania przychodu (300 zł) itp.