Zwracamy uwagę na zmianę podejścia fiskusa na obowiązek naliczenia VAT od darowanego auta, które wcześniej – w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – było wykupione na własność po okresie leasingu.
Do tej pory fiskus uzależniał rozliczenie VAT od prawa do odliczenia VAT przy wykupie (a nie od faktycznego odliczenia). Zatem jeśli przedsiębiorca (czynny podatnik VAT) wykupił auto z leasingu za kwotę przykładowo 100 zł + 23% VAT, nabywał jednocześnie prawo do odliczenia VAT, i – niezależnie czy z tego prawa skorzystał (czy odliczył czy nie), musiał przy darowiźnie VAT naliczyć, i tu uwaga: od wartości rynkowej z dnia przeprowadzenia transakcji (umowy darowizny) a nie od historycznej wartości zakupu (w tym przykładzie 23 zł). Różnica była niebagatelna, gdyż wykup auta mógł i najczęściej był symboliczny, podczas gdy wartość rynkowa na moment transakcji darowizny mogła wynosić kilkadziesiąt tys. zł i więcej i od tej wartości (metodą „w stu”) należało naliczyć 23% VAT i zapłacić urzędowi skarbowemu – gdyż czynność ta, na podstawie art. 7 ustawy o VAT była zrównana ze sprzedażą.
W dniu 17 stycznia 2023 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał zaskakującą decyzję, w której zmienił dotychczasową praktykę i uzależnił naliczenie VAT przy umowie darowizny, nie od prawa do odliczenia (jak do tej pory), tylko od tego czy przedsiębiorca faktycznie odliczył VAT przy zakupie (wykupie z leasingu). Na tym powyższym przykładzie oznaczałoby to, że rezygnacja z prawa do odliczenia 23% VAT (23zł) eliminuje konieczność naliczenia VAT od nawet kilkudziesięciu tys. zł (a może nawet kilkuset) przy darowiźnie.
Jak stwierdził Dyrektor KIS, przedsiębiorca nie zapłaci VAT w przypadku, gdy wykupiony z leasingu samochód podaruje małżonkowi lub dziecku. Warunkiem jest jednak, aby wcześniej nie odliczył VAT od faktury końcowej, wystawionej przez leasingodawcę:
„…Z okoliczności sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą - kancelarię adwokacką. Jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Jest Pan stroną umowy leasingu operacyjnego dot. samochodu osobowego, który był wykorzystywany częściowo na cele prowadzonej działalności gospodarczej, częściowo na cele osobiste. Częściowo odliczał Pan podatek naliczony wykazany na fakturach otrzymywanych w związku z leasingiem samochodu. Umowa leasingu kończy się z dniem 1 stycznia 2023 r. Faktura sprzedaży zostanie wystawiona przez leasingodawcę na dane Pana działalności gospodarczej. Nie zamierza Pan księgować ww. faktury, odliczać podatku naliczonego po jego wykupie a także nie zamierza dalej wykorzystywać pojazdu w działalności gospodarczej, nie będzie wprowadzał samochodu do ewidencji środków trwałych. Również koszty eksploatacji nie będą związane z działalnością i nie będzie Pan odliczał podatku naliczonego. Po wykupie pojazdu zamierza Pan umową darowizny przekazać pojazd nieodpłatnie żonie (strony zawarły umowę o rozdzielności majątkowej małżeńskiej). Pana żona prowadzi działalność gospodarczą jednakże będzie korzystać z pojazdu jedynie do celów prywatnych.
Zatem stwierdzić należy, że planowane przez Pana dokonanie na rzecz żony darowizny samochodu osobowego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z darowizną tego samochodu nie będzie działał Pan w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokona Pan zarządu majątkiem osobistym.
Tym samym Pana stanowisko, że czynność darowizny ww. pojazdu jako nie służącego prowadzeniu działalności gospodarczej, nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe…”
Pełny tekst interpretacji znajduje się tutaj przy czym zwracamy uwagę, że jest to interpretacja indywidualna a nie ogólna Ministra Finansów, stąd odnosi się tylko i wyłącznie do stanu faktycznego podatnika który zwrócił się z wnioskiem, i w żadnym wypadku nie chroni ona innych podatników, nawet jeśli ich stan faktyczny jest identyczny. Z drugiej strony żaden przepis nie nakazuje dokonywania rozliczeń podatkowych wyłącznie po uzyskaniu indywidualnej interpretacji, niemniej wówczas zawsze jest ryzyko zakwestionowania przez organy skarbowe. Decyzję zawsze musi podjąć sam podatnik. Alternatywnie można z decyzją się wstrzymać i sprawdzić w jakim kierunku pójdzie praktyka interpretacyjna.
Ponadto jest to nowe i zaskakujące podejście fiskusa, stąd zalecamy ostrożność, niemniej uważamy że bardzo korzystne, zwłaszcza że wiąże się to z jakże miłym gestem i radością żony czy dziecka. Zastanawiamy się jednocześnie, czy fiskus byłby tak samo łaskawy, gdyby to żona chciała darować auto mężowi... Zobaczymy co przyniesie praktyka :)