Polski Ład a podatek VAT - zmiany od 1.1.2022 oraz 1.7.2022. Instytucja Nabycia sprawdzającego

1) Kasa fiskalna a zapewnienie możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego

Z dniem 01.01.2022 każdy przedsiębiorca - który ma obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących - musi zapewnić możliwość dokonywania zapłaty w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1907 i 1814).

Definicja instrumentu płatniczego w ujęciu ustawy o usługach płatniczych jest bardzo szeroka i obejmuje wszelkie urządzenia czy też procedury umożliwiające płatnikowi złożenie zlecenia płatniczego (nie dotyczy to innych form płatności niż bezgotówkowe), bez wskazywania czy też rozróżniania konkretnych urządzeń, technologii itp.

Obowiązujący przepis umożliwi objęcie wszelkich form rozliczeń bezgotówkowych, które na kasie mogłyby zostać zakwalifikowane w kategoriach „przelew”, „płatności mobilne”, „karta”, a więc zarówno płatności dokonywanych bez użycia terminala POS, za pomocą polecenia przelewu, kart płatniczych oraz aplikacji płatniczych oraz transakcji inicjowanych na terminalu za pomocą karty lub innych instrumentów mobilnych (aplikacji płatniczych).

Zatem „instrumentem płatniczym” będzie zarówno popularny terminal płatniczy, jak i udostepnienie możliwości dokonywania płatności na konto bankowe oraz BLIK – udostępnienie tych narzędzi będzie oznaczało spełnienie wymogu nowego przepisu.

Kontrowersyjnym zapisem jest „w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana”. Celowościowo prawdopodobnie ustawodawcy chodziło o miejsce prowadzenia sprzedaży, a nie np. produkcji czy składowania towaru.

2) Zapewnienie współpracy kasy fiskalnej raportującej on-line z terminalem płatniczym

Przedsiębiorca, który zapewnia możliwość przyjmowania płatności przy użyciu terminala płatniczego (a nie „instrumentu płatniczego”) i prowadzi ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących on-line, od 01.07.2022 roku musi zapewnić współpracę kasy rejestrującej z terminalem płatniczym zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, określonymi w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy.

Dla podatników, którzy nie dopełnią tego wymogu przewidziana jest sankcja w wysokości 5 tys. zł.

3) Nabycie sprawdzające w tzw. Polskim Ładzie

Celem wprowadzenia tego narzędzia jest sprawdzenie uczciwości podatników. Zgodnie z ustawą o Krajowej Administracji Skarbowej nabycie sprawdzające polega na nabyciu towarów lub usług w celu sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego w zakresie:

• ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej,

• wydawania nabywcy paragonu fiskalnego.

W związku z powyższym pracownik instytucji państwowej może przyjść w domyśle „incognito” do sklepu bądź punktu usługowego, dokonać nabycia jako osoba prywatna i tym samym zweryfikować, czy podatnik zarejestruje sprzedaż na kasie fiskalnej i wyda paragon. Niekiedy bowiem praktyką podatników jest nienabijanie sprzedaży na kasie, w sytuacji gdy płatność odbywa się gotówką, czyli de facto nie ma „śladu” po dokonanej transakcji.

Pracownik uprawniony do nabycia sprawdzającego może przyjść do miejsca sprzedaży towarów sprawdzanego, nabyć towar i tym samym zweryfikować, czy sprzedaż zostanie zarejestrowana na kasie, a paragon wydany. Następnie towar ten po dokonaniu sprawdzania ma obowiązek zwrócić razem z paragonem (jeśli ten został wydany), z wyjątkiem:

• odmowy zwrotu zapłaty otrzymanej za zwracany towar;

• jeżeli z uwagi na rodzaj towaru lub szczególne właściwości nie jest możliwa jego ponowna sprzedaż (w takim przypadku towar może być pozostawiony za zgodą sprawdzanego w miejscu jego nabycia);

• odstąpienia od zwrotu towaru przez sprawdzającego.

Podmiot sprawdzany (kontrolowany) będzie miał obowiązek:

• przyjęcia zwracanego towaru;

• przyjęcia paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż zwracanego towaru;

• zwrotu zapłaty otrzymanej za:

  1. zwracany towar,

  2. towar stanowiący dowód popełnienia przestępstwa, przestępstwa skarbowego, wykroczenia lub wykroczenia skarbowego podlegający zatrzymaniu lub dokonaniu zajęcia albo zabezpieczenia na podstawie odrębnych przepisów