Co to jest tzw. „Polski Ład” ?
To nazwa pakietu zmian 23 ustaw m. in. USUS, PIT, CIT, VAT, UZPD, PCC i innych. Pakiet został zawarty w Ustawie z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Przebieg legislacyjny oraz treść tzw. „Polskiego Ładu” można sprawdzić tutaj -> https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1532
15 listopada 2021 r. ustawa podatkowa będąca elementem tzw. "Polskiego Ładu" została podpisana przez Prezydenta. Nowe regulacje będą miały istotny wpływ na obciążenia przedsiębiorstw w Polsce.
Od kiedy obowiązuje tzw. „Polski Ład”?
termin wprowadzenia tzw. „Polskiego Ładu” to 1 stycznia 2022 roku, niektóre zmiany są zaplanowane na 1 stycznia 2023 roku, a niektóre będą się odnosiły również do roku 2021 poprzez okres przejściowy (np. wynagrodzenia za 12.2021 roku wypłacane do 10.01.2022)
Co obejmuje tzw. „Polski Ład”:
(UWAGA: WYBRANE ZAGADNIENIA. TERMIN WEJŚCIA ZMIAN TO 1.1.2022, CHYBA ŻE WSKAZANO INACZEJ)
1) Wprowadzenie pojęcia „Roku składkowego” trwającego od 1 lutego do 31 stycznia następnego roku,
2) Likwidacja możliwości częściowego odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Do końca roku 2021 składka zdrowotna jest odliczana od podatku w wysokości 7,75% podstawy, podczas gdy naliczana i płatna jest w wysokości 9% podstawy (zatem jej efektywny ciężar to 1,25%). Od 2022 roku nie będzie już obniżać podatku,
3) Zwiększenie kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł (czyli kwoty dochodu, od którego nie płaci się podatku). Do końca roku 2021 kwota ta = 8.000 zł. Jest to zmiana korzystna.
Kwota wolna nie dotyczy podatku liniowego oraz ryczałtu i nie będzie dotyczyła również od 1.1.2022 roku,
4) Zwiększenie I progu podatkowego (opodatkowanie wg skali) z obecnego 85.528 zł do 120.000 zł (I próg podatkowy opodatkowany jest i będzie w 2022 roku stawką 17%, II próg czyli nadwyżka będzie opodatkowana 32%),
5) Wprowadzenie 9% składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną wg. skali podatkowej i IPBox*, jednak bez możliwości odliczenia od podatku, liczonej od dochodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenie społeczne, w miejsce obowiązującej do końca 2021 roku składki ryczałtowej (381,81 zł). Do końca 2021 roku z kwoty 381,81 zł można odliczyć od podatku 328,78 zł, w 2022 roku już nie będzie takiej możliwości. Sama wysokość składki zdrowotnej tj, 9%, nie zmieni się od 2022 roku.
6) Wprowadzenie ulgi dla klasy średniej, obejmującej wynagrodzenia pracowników i przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą opodatkowanych wg skali, w celu częściowego zniwelowania obciążenia nową składką zdrowotną (ulga dla klasy średniej nie będzie obejmowała zleceniobiorców ani przedsiębiorców opodatkowanych liniowo lub ryczałtem)
Jest to kolejna duża zmiana w wyliczaniu wynagrodzeń, która ma ona na celu częściowe zniwelowanie braku odliczenia składki zwrotnej od zaliczki na podatek.
Należna będzie dla osób, które rocznie otrzymują przychód w przedziale 68 412 zł – 133 692 zł.
Przedział ten został dodatkowo podzielony na 2 części, dla których sposób wyliczania ulgi jest inny:
dla przychodów (A) rocznych wynoszących co najmniej 68 412 zł i nieprzekraczającego kwoty 102 588 zł, sposób wyliczenia, to (A x 6,68% – 4 566 zł) ÷ 0,17
dla przychodów (A) rocznych wyższych od 102 588 zł i nieprzekraczającego kwoty 133 692 zł sposób wyliczenia ulgi, to: (A x (-7,35%) + 9 829 zł) ÷ 0,17
7) Wprowadzenie 4,9% składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo oraz IPBox*, bez możliwości odliczenia od podatku, liczonej od dochodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenie społeczne, w miejsce obowiązującej do końca 2021 roku składki ryczałtowej (381,81 zł). Do końca 2021 roku stawka składki zdrowotnej = 9%, zatem następuje zmniejszenie współczynnika, jednak już bez możliwości częściowego odliczenia od podatku PIT.
*IPBox
z treści art. 79a ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej wynika, że obniżoną stawkę składki zdrowotnej (4,9 proc. zamiast 9 proc.) mogą stosować tylko te osoby stosujące IP Box, które jako podstawową formę opodatkowania wybrały podatek liniowy 19 proc. PIT. Jeśli jednak podatnik rozlicza się według skali (stawki 17 i 32 proc.), powinien zastosować 9-proc. składkę zdrowotną również do dochodów opodatkowanych IP Box.
A co jeśli w danym miesiącu nie będzie dochodu ? To i tak składka zdrowotna będzie do zapłaty.
Gdy podstawa wymiaru w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku, podstawę wymiaru za ten miesiąc stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku [3010 zł na rok 2022]. Zatem w przypadku straty za dany miesiąc, składka zdrowotna wyniesie 3010 zł x 9% = 270,90 zł.
Pierwszym miesiącem objętym reżimem nowej składki będzie miesiąc luty 2022, na podstawie dochodu ze stycznia 2022, płatny w terminie:
Płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, nie później niż:
do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
do 15 dnia następnego miesiąca - dla płatników składek posiadających osobowość prawną;
do 20 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek (w tym przedsiębiorców opłacających ZUS tylko za siebie, do końca 2021 roku był to 10 dzień).
Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, za styczeń 2022 r. ustala się na podstawie zasad obowiązujących do dnia 31 grudnia 2021 r - dotyczy tylko osób prowadzących działalność pozarolniczą opodatkowaną skalą podatkową, podatkiem liniowym lub w ramach IP-BOX.
Uwaga:
Odliczenie składki zdrowotnej za grudzień od podatku. Ważna data zapłaty
Przedsiębiorcy będą mogli jeszcze po raz ostatni skorzystać z możliwości odliczenia od podatku 7,75% składki na ubezpieczenie zdrowotne składki za grudzień 2021 roku. Aby to jednak zrobić, należy zapłacić składkę zdrowotną za grudzień jeszcze w grudniu 2021 roku. Zapłata tej składki za grudzień w grudniu pozwoli każdemu przedsiębiorcy zaoszczędzić na podatku ok 330 zł (z zapłaconej 381 zł odliczamy ok 330 zł). Takie podejście również potwierdzili przedstawiciele ZUS oraz Min. Finansów: – Dopóki zmiany nie wejdą w życie, czyli do 1 stycznia 2022 r., obowiązują obecne zasady. Dlatego jeżeli składka za grudzień zostanie opłacona w tym roku, to nie widzę przeszkód do jej odliczenia od dochodu – mówił dyrektor departamentu podatków dochodowych w MF. Jak dodał, kluczowa jest tu data wpłaty. – Przelew w styczniu, pomimo iż chodzi o składkę za grudzień, pozbawi możliwości odliczenia – podkreślił.
Takie podejście potwierdziła też dyrektor departamentu realizacji dochodów Centrali ZUS. – Składka za grudzień może być opłacona w tym miesiącu. Taką praktykę stosowały zresztą dotychczas zakłady budżetowe, bo musiały zamknąć rok budżetowy – zaznaczyła.
Ci z Państwa, którzy zdecydują się na zapłacenie ZUS za 12.2021 do 31.12.2021 w celu odliczenia składki zdrowotnej, muszą opłacić cały ZUS za 12.2021, a nie tylko składkę zdrowotną.
8) Wprowadzenie składki zdrowotnej dla podatników prowadzących działalność gospodarczą rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (tzw. „ryczałtem”) wg. następujących progów:
iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszane przez Prezesa GUS, jeżeli roczne przychody przedsiębiorcy nie przekroczą kwoty 60.000 zł (składka w wysokości ok. 318,60 zł miesięcznie),
iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli roczne przychody przedsiębiorcy przekroczą 60.000 zł, ale nie przekroczą 300.000 zł (składka w wysokości ok. 531 zł miesięcznie),
iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli roczne przychody przedsiębiorcy przekroczą 300 000 zł (składka w wysokości ok. 955,80 zł miesięcznie)
Przeciętne wynagrodzenie jest obliczane w różny sposób. Tzw. „Polski Ład” precyzuje, że w przypadku składki dla ryczałtowców chodzi dokładnie o „przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ‘Monitor Polski’”. Nie znamy jeszcze takiego wynagrodzenia za IV kwartał br. Dotychczas GUS ogłaszał tę informację w II połowie stycznia roku następnego. To sprawia, że dopiero wtedy będziemy w stanie podać dokładną wysokość nowej składki na ubezpieczenie zdrowotne przy ryczałcie.
9) Wprowadzenie obowiązku składania comiesięcznego „ZUSowskiego PITu”, czyli Imiennego raportu miesięcznego (deklaracji), który będzie zawierał informacje dotyczące płatnika składek określone w art. 43 ust. 4 i 5, miesiąc i rok, których raport dotyczy, oraz: 4b) informacje o obowiązujących w danym miesiącu formach opodatkowania; 5a) informacje o przychodach lub dochodach; 5b) informację o kwocie dopłaty stanowiącej różnicę między roczną składką na ubezpieczenie zdrowotne a sumą składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące roku kalendarzowego albo roku składkowego w rozumieniu art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, 1292, 1559, 1773 i 1834);
10) Wprowadzenie obowiązku składania rocznego „ZUSowskiego PITu”, czyli Deklaracji rozliczeniowej, która będzie zawierała 3b) informacje o obowiązujących w danym miesiącu formach opodatkowania; 3c) informacje o przychodach lub dochodach; 6aa) informację o kwocie dopłaty stanowiącej różnicę między roczną składką na ubezpieczenie zdrowotne a sumą składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące roku kalendarzowego albo roku składkowego w rozumieniu art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Prosimy o zwrócenie uwagi, iż w związku z opłacaniem składki zdrowotnej w przypadku uzyskania straty (270,90 zł) mogą powstać nadpłaty, które ZUS zwróci tylko „na wniosek” (ZUS jak Państwo pamiętają z tzw” tarczy antykryzysowej uwielbia rozpatrywać „wnioski”). Nie złożenie „wniosku” lub złożenie z opóźnieniem” będzie się wiązało z pozostawieniem bez rozpoznania:
Zwrot kwoty ……. następuje na wniosek składany wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym. Wniosek, o którym mowa ………, może być złożony do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w bieżącym roku, w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok poprzedni.
Wniosek, o którym mowa w ust. 2m, złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania.
Korekta podstawy wymiaru składek i należnej składki na ubezpieczenie zdrowotne wykazywanych w dokumentach rozliczeniowych za ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych za poszczególne miesiące danego roku kalendarzowego może być składana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie później niż do końca drugiego miesiąca, licząc od upływu terminu do złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za ten rok kalendarzowy.
W przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych po upływie terminu, o którym mowa w ust. 2y, stwierdzi, że należna składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalona od rocznej podstawy wymiaru jest wyższa od sumy składek rozliczonych za poszczególne miesiące danego roku kalendarzowego, to powstałą różnicę przypisuje się do miesiąca grudnia lub ostatniego miesiąca podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku kalendarzowym albo miesiąca stycznia lub ostatniego miesiąca podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w ramach roku składkowego, w przypadku osób, o których mowa w ust. 2.
Korekty za dany rok kalendarzowy można składać jedynie do końca czerwca kolejnego roku kalendarzowego.
=================================================
„Podwyższenie składki zdrowotnej jest jedną z najdalej idących zmian z Polskiego Ładu - istotnie obniży dochody netto osób wyżej uposażonych. Co ciekawe, dodatkowe obciążenie bardziej dotknie osób na etacie niż tych prowadzących działalność gospodarczą. O ile bowiem prowadzący działalność muszą liczyć się z podwyższeniem składki zdrowotnej do 4,9 proc. [opodatkowani liniowo i IPBox], o tyle pracownicy będą płacić ją w wysokości 9 proc. Z tego faktu wynikają dwa wnioski. Po pierwsze, zarówno pracodawcy, jak i osoby prowadzące działalność gospodarczą powinni rozważyć chętniej niż poprzednio korzystanie z przewidzianych prawem ulg i odliczeń, aby zrekompensować tę podwyżkę. Ustawodawca zachęca do szerszego korzystania ze zwiększonych autorskich kosztów uzyskania przychodu, ulgi badawczo-rozwojowej, ulgi na robotyzację i innych preferencji, które do tej pory były przez podatników traktowane często jako niekonieczne opcje. Po drugie, sytuacja popandemiczna przeorganizowała sposób wykonywania pracy. Teraz dużo częściej zasadne jest rozważanie umowy o współpracę w miejsce dawnych umów pracowniczych. Wynika to z faktu, że wszystkie trzy przesłanki stosunku pracy: kierownictwo, czas i miejsce wykonywania w przypadku wielu pracowników straciły na znaczeniu. Podjęcie działalności gospodarczej w miejsce etatu stało się często bardziej naturalne, a przy okazji może przynieść istotną zwyżkę dochodów netto.”
Marek Jarocki
EY Polska, Partner, Lider Zespołu People Advisory Services
Źródło:https://www.ey.com/pl_pl/tax/polski-lad-projekt-przepisow-zmieniajacych-ustawy-podatkowe (z dnia 16.11.2021 roku)
=================================================
11) Objęcie obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego (tzw. składką zdrowotną) osób powołanych do pełnienia funkcji (spółki kapitałowe) na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, a więc członków zarządu i prokurentów powołanych do pełnienia funkcji i pobierających z tego tytułu wynagrodzenie. Składka zdrowotna w wysokości 9% liczona będzie od kwoty wynagrodzenia (od przychodu), będzie pobierana przez podmiot wypłacający wynagrodzenie, który dokona zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego (podobnie w stosunku do pracowników i zleceniobiorców). Do końca 2021 roku wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji zarządu nie jest w ogóle objęte ZUS.
12) Zmniejszenie stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (tzw ryczałtu) w podatku dochodowym.
Nie zmieni się grupa podatników, która nie może skorzystać z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym. Polski Ład nie dokonuje bowiem zmiany art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. W myśl niego z opodatkowania w formie ryczałtu nie skorzystają podatnicy:
opłacający podatek w formie karty podatkowej,
korzystający z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
osiągających w całości lub w części przychody z tytułu prowadzenia aptek, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii).
Z ryczałtu ewidencjonowanego nie skorzystają również podatnicy, którzy podejmują wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka, jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Bez zmian pozostaje limit przychodów ograniczający opodatkowanie ryczałtem. Podatnik traci prawo do opodatkowania ryczałtem, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy uzyska przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości przekraczającej 2 mln euro, lub uzyska przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności przekroczyła 2 mln euro.
Ustawodawca zmniejszył stawki ryczałtu, równocześnie wyłączył profesje medyczne z listy wolnych zawodów.
Tzw. „Polski Ład” spowoduje obniżenie stawek ryczałtu dla niektórych branż. Z niższej stawki ryczałtu ewidencjonowanego skorzystają na przykład:
lekarze, dentyści, stomatolodzy, pielęgniarki i położne – w ich przypadku stawka ryczałtu spadnie z 17 proc. do 14 proc.,
informatycy, programiści oraz pozostałe zawody z branży IT – w ich przypadku stawka ryczałtu spadnie z 15 proc. do 12 proc.,
Uwaga na pułapkę: programiści którzy wybiorą „ryczałt” nie będą mogli korzystać z ulgi IPBox (5% od dochodu: przychody minus koszty, a nie 12% od przychodu – w ryczałcie nie ma kosztów, opodatkowaniu podlega przychód),
usługi inżynieryjne i architektoniczne – w ich przypadku stawka ryczałtu spadnie z 17-15 proc. do 14 proc.
Zwracamy też uwagę, że wybór rozliczania ryczałtem w podatku dochodowym nie zmienia zasad opodatkowania podatkiem VAT: który nadal co do zasady będzie doliczany do faktur sprzedaży, i odliczany podatek zawarty w fakturach zakupu.
Wykaz stawek ryczałtu na 2022 rok znajduje się w linku:
Zmiana formy opodatkowania musi być zgłoszona do 20-go dnia pierwszego miesiąca roku, w którym został uzyskany przychód, a zatem formę opodatkowania można zmienić spokojnie w 2022 roku (nie trzeba się zdecydować np. do końca 2021 roku, ale warto zdecydować się już w styczniu, nie czekać na ostatnią chwilę do 20 lutego).
13) Spółka komandytowa może wrócić do łask
Spółki komandytowe stały się podatnikami CIT od 1 stycznia 2021 r. (lub jeżeli tak zadecydowali wspólnicy - od 1 maja 2021 roku). Objęcie spółki CIT spowodowało, że u jej wspólników zmienia się źródło przychodów dla celów podatku dochodowego. Od 2021 r. zyski z niej nie są już przychodami z działalności gospodarczej, tylko przychodami kapitałowymi opodatkowanymi zryczałtowanym 9% lub 19% podatkiem. Ponieważ u wspólników nie uwzględnia się poniesionych kosztów, nie da się obliczyć dochodu, od którego mogłaby być naliczana składka zdrowotna. W związku z tym ustawodawca, konstruując przepisy Polskiego Ładu, musiał zastosować w tym przypadku ryczałt. Wspólnicy nadal bowiem muszą płacić składkę zdrowotną (a także składki ZUS). Zgodnie z tzw. „Polskim Ładem” ma być nią kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS. Składka wyniesie wówczas ok. 500 zł miesięcznie (dla porównania w przypadku członków zarządu z powołania i prokurentów składka zdrowotna będzie wynosiła 9% od wynagrodzenia)
14) „Ukryta dywidenda” - Wprowadza się odrębne regulacje mające przeciwdziałać wypłacaniu ze spółki zysków w formie tzw. ukrytej dywidendy. W przypadku wypłaty dywidendy podatnik nie ma możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów. W związku z powyższym dystrybucja zysku do wspólników dokonywana jest w sposób powodujący zmniejszenie dochodu podatnika poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu. Dochodzi do ekonomicznej dystrybucji zysku, która jednak formalnie nie jest dywidendą.
Powyższe to uzasadnienie do tzw „Polskiego Ładu”. W skrócie chodzi o to, aby ukrócić świadczenie usług przez wspólników na rzecz własnej spółki.
Dlatego wprowadzono następujący zapis:
Nie zalicza się do podatkowych kosztów uzyskania przychodów, kosztów związanych z wykonywaniem świadczeń, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem, jeżeli:
1) wysokość tych kosztów lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku lub
2) racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany, lub
3) koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika (akcjonariusza) lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem (akcjonariuszem) przed utworzeniem podatnika.
*Punktu 2 i 3 nie stosuje się w przypadku, gdy suma poniesionych w roku podatkowym przez podatnika kosztów stanowiących ukrytą dywidendę na podstawie tych przepisów, jest niższa niż kwota zysku brutto w rozumieniu przepisów o rachunkowości, uzyskanego w roku obrotowym, w którym koszty te zostały uwzględnione w wyniku finansowym podatnika.
Jedyną korzystną zmianą jest, że przepisy te (ww.) zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku, dlatego nie będziemy tego teraz rozwijać.
15) Wprowadzenie minimalnego podatku (karnego, za osiągnięcie straty) dla podatników CIT:
Nowy minimalny podatek dochodowy w wysokości 10% podstawy opodatkowania dedykowany spółkom będącym podatnikami w rozumieniu art. 3 ust. 1 (rezydentom), a także podatkowym grupom kapitałowym, które:
ponoszą straty ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 1%
Podstawą opodatkowania będzie, co do zasady, suma określonych w przepisie wielkości, na którą mogą się składać:
4% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych;
poniesione na rzecz podmiotów powiązanych koszty finansowania dłużnego przekraczających 30% tzw. podatkowej EBITDA (zbliżony do art. 15c ustawy o CIT – ale bez kwoty wolnej 3 mln złotych
odroczony podatek dochodowy związany z ujawnieniem WNIP, skutkujący zwiększeniem zysku brutto/zmniejszeniem straty netto, a także koszty nabycia od podmiotów powiązanych lub z rajów podatkowych, określonych usług lub praw niematerialnych <dotychczasowy art. 15e ustawy o CIT – w części przewyższającej
Przepisów podatku minimalnego (karnego, za osiągnięcie straty) nie będzie się stosowało do podatników CIT:
którzy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym (z wyjątkiem podmiotów powstałych w wyniku restrukturyzacji) – tzw. start-up’y;
będących przedsiębiorstwami finansowymi w rozumieniu art. 15c ust. 16;
jeżeli w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy;
prostej strukturze właścicielskiej”, tj. takich których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
16) Zwalczanie „szarej strefy”
Tzw. „Polski Ład” wprowadza sankcje w przypadku ujawnienia nielegalnego zatrudnienia lub nieujawnienia części wynagrodzenia.
Pracownik nielegalnie zatrudniony oraz pracownik, który otrzymuje część wynagrodzenia „pod stołem”, w przypadku ustalenia takich okoliczności nie będzie ponosił obciążeń podatkowych wynikających z tych okoliczności. Konsekwencje w zakresie podatku dochodowego będą obciążały pracodawcę. Proponowane rozwiązania w zakresie skutków nielegalnego zatrudnienia oraz nieujawniania właściwym organom części wynagrodzenia ze stosunku pracy znajdą zastosowanie do przypadków nielegalnego zatrudnienia oraz nieujawniania właściwym organom części wynagrodzenia ze stosunku pracy, zaistniałych od dnia wejścia życie ustawy.
Sankcje dla pracodawcy:
Przypisanie pracodawcy, za każdy miesiąc nielegalnego zatrudnienia przychodu w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę na dzień stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia (wartość pracy pracownika). Przy czym, przychód ten przypisany będzie niezależnie od tego, czy nieuczciwy pracodawca faktycznie wypłacał nielegalnie zatrudnionemu pracownikowi wynagrodzenie i w jakiej wysokości.
Przychodem pracodawcy będą przychody pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz przychody pracownika w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym 2 organom państwowym.
Propozycja wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wypłaconego wynagrodzenia z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz wynagrodzenia wypłaconego „pod stołem”. W ten sposób nieuczciwy pracodawca, niejako przejmie ciężar opodatkowania podatkiem dochodowym wynagrodzenia osoby fizycznej.
Kosztem podatkowym dla pracodawcy nie będą również składki na ubezpieczenia emerytalne od wynagrodzenia z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz od części nieujawnionego wynagrodzenia, pomimo, że będą finansowane z jego własnych środków jako płatnika składek.
W przypadku stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia lub zaniżenia podstawy wymiaru składek pracowników, składki należne od wynagrodzenia nielegalnie zatrudnionego pracownika oraz wynagrodzenia wypłacanego „pod stołem” będą w całości finansowane przez pracodawcę. W ten sposób nielegalnie zatrudniony pracownik zachowa w pełni prawo do ubezpieczeń społecznych, chociaż nie będzie partycypował w finansowaniu swoich ubezpieczeń.
Również w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne proponuje się, żeby w przypadku stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia lub zaniżenia podstawy wymiaru składek pracowników, składki należne od wynagrodzenia nielegalnie zatrudnionego pracownika oraz wynagrodzenia wypłacanego „pod stołem” były w całości finansowane przez pracodawcę.
…i ochrona dla pracownika:
Pracownik nielegalnie zatrudniony oraz pracownik, który otrzymuje część wynagrodzenia „pod stołem”, w przypadku ustalenia takich okoliczności nie będzie ponosił obciążeń podatkowych wynikających z tych okoliczności.
Nielegalnie zatrudniony pracownik zachowa w pełni prawo do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych chociaż nie będzie partycypował w finansowaniu swoich ubezpieczeń.
Pracownicy będą mogli ujawniać fakt, że byli zatrudnieni „na czarno” w 2021 roku i w latach wcześniejszych i nie zapłacą podatku.
===========AKTUALIZACJA 13.12.2021 roku========================
aktualizacja do pkt 17) oraz 18) poniżej z 13.12.2021 roku
Polscy parlamentarzyści, 2 tygodnie przed wprowadzeniem tych zmian, zdecydowali się jednak opóźnić ich wejście, proponując ostatecznie datę 01.01.2023 roku (a nie 01.01.2022 roku jak uchwalono pierwotnie). Więcej można przeczytać w Dzienniku GP
17) Nowy limit transakcji gotówkowych B2B – zmniejszenie limitu z 15 do 8 tys zł.
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 8.000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Przypominamy, że użyte pojęcie „transakcji” nie jest tożsame z pojedynczą fakturą (tylko np. zamówieniem, umową, czynnościami które mona powiązać).
Wejście w życie: 01.01.2023 roku (aktualizacja z 13.12.2021 roku)
18) Nowość: limit gotówkowy B2C (transakcje z konsumentami)
Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20.000 zł lub równowartość tej kwoty.
Kto poniesie sankcje? – oczywiście przedsiębiorca:
Za przychody z działalności gospodarczej uważa się również kwotę płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art 7b ustawy z dnia 30 maja 2014 r o prawach konsumenta otrzymanej bez pośrednictwa rachunku płatniczego (projektowany art 14 ust 2 pkt 22 ustawy o PIT oraz art 12 ust 1 pkt 16 ustawy o CIT).
Podwójny podatek dla przedsiębiorcy od przychodu ze sprzedaży oraz dodatkowo z tytułu sankcji za przyjęcie gotówki (przedsiębiorca za przyjęcie gotówki od konsumenta ponad limit, zapłaci karny podatek).
Wejście w życie: 01.01.2023 roku (aktualizacja z 13.12.2021 roku)
===========AKTUALIZACJA 13.12.2021 roku========================
19) Sprzedaż składników majątku wycofanych z działalności
Stan obecny: Na gruncie ustawy PIT, przychody ze sprzedaży środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej po wycofaniu ich z działalności lub po likwidacji działalności, kwalifikowane są do przychodów z działalności gospodarczej, jeżeli sprzedaż nastąpiła w okresie 6 lat po wycofaniu lub likwidacji.
Inaczej jest w przypadku rzeczy ruchomych, które wykorzystywane są w działalności na podstawie tzw. leasingu operacyjnego. Na gruncie ustawy PIT, składniki takie nie są traktowane jako składniki firmy i nie są amortyzowane. Do kosztów podatkowych zaliczane są natomiast raty leasingowe. W sytuacji, gdy leasingobiorca wykupi taki składnik po wycofaniu z działalności gospodarczej, czyli do majątku prywatnego, przychód z jego sprzedaży nie jest kwalifikowany jako przychód z działalności gospodarczej. Jeżeli sprzedaż rzeczy ruchomej nastąpi po upływie 6 miesięcy od dnia nabycia, przychód ze sprzedaży nie podlega opodatkowaniu.
Co się zmieni od 1.1.2022 ?
art. 10 ust. 2 pkt 4 oraz art. 14 ust. 2 pkt 19 – nowy przepis
Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia: (…)
składników, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 19, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
Przychodem z działalności gospodarczej są również: przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1 (leasing operacyjny).
Przepis przejściowy – powyższy przepis ma zastosowanie do składników nabytych po 31 grudnia 2021 r.
Zatem 6 miesięcy zostało zmienione na 6 lat, czyli wystarczy trochę dłużej poczekać…
20) Ograniczenie możliwości przeszacowania wartości składników majątku
do 31.12.2021: Art. 22g ust. 1 pkt 1 Ustawy o PIT: Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się: w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia;
w brzmieniu przewidzianym tzw. „Polskim Ładem” od 1.1.2022: Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się: w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane – cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej
Jak należy to rozumieć ? Przedsiębiorca który wnosi do prowadzonej działalności auto osobowe, które kupił kilka lat wcześniej, nie zrobi tego poprzez przyjęcie wartości z umowy kupna lub faktury nabycia, tylko z wyceny (wartości rynkowej) na moment wprowadzenia składnika do prowadzonej działalności.
21) Tzw „Polski Ład” dokonuje zmiany podejścia do tzw „Estońskiego” CIT, który z dniem 1 stycznia 2022 uzyska nową nazwę, mianowicie „ryczałt od dochodów spółek”.
Istotą tego „ryczałtu” „estońskiego” w CIT, w tzw „Polskim Ładzie” jest to, że do momentu podziału zysku (czyli przeznaczenia go do wypłaty w formie dywidendy) lub pokrycia straty sprzed okresu opodatkowania estońskim CIT spółka, co do zasady, nie odprowadza podatku dochodowego. Może to zdecydowanie poprawić sytuację płynnościową spółki i jej zdolności inwestycyjne, gdyż nie musi na bieżąco dzielić się zyskami z fiskusem. Dopiero w momencie, gdy nastąpi podział zysku lub pokrycie straty sprzed okresu opodatkowania estońskim CIT, spółka jest obowiązana zapłacić podatek. Od 2022 r. obowiązywać będą następujące stawki:
10% - dla spółek posiadających status „małego podatnika” i spółek rozpoczynających działalność,
20% - dla pozostałych spółek.
W przypadku wypłaty zysku wspólnikom podatek będzie musiał być zapłacony także przez wspólnika, jednakże będzie podlegać pomniejszeniu o:
90% podatku zapłaconego przez spółkę – w przypadku spółek posiadających status „małego podatnika” i spółek rozpoczynających działalność,
70% podatku zapłaconego przez spółkę – w przypadku pozostałych spółek.
Dzięki mechanizmowi odliczenia, efektywne opodatkowanie zysków spółki wyniesie odpowiednio ok. 20% dla małego podatnika i 25% dla dużego podatnika (dla porównania, w przypadku zasad ogólnych te stawki wynoszą odpowiednio ok. 26% i 34%). Co ważne, efektywna stawka może okazać się jeszcze niższa, jeżeli do wypłaty nie zostanie przeznaczony cały zysk spółki. Należy zwrócić uwagę, że mechanizm odliczenia, pozwalający na osiągnięcie takiego poziomu opodatkowania, można zastosować wyłącznie w przypadku dywidendy, wypłacanej na podstawie uchwały o podziale zysku po zakończeniu roku obrotowego. Jest to o tyle ważne, że estoński CIT obejmuje także opodatkowanie innych kategorii dochodów m.in. tzw. ukrytych zysków.
Ukrytymi zyskami są wszelkie świadczenia wykonane przez spółkę na rzecz podmiotów powiązanych, jeśli są one związane z prawem do udziału w zysku. Można do nich zaliczyć np. pożyczkę udzieloną przez spółkę podmiotowi powiązanemu, odsetki i inne koszty związane z pożyczką udzieloną spółce przez podmiot powiązany, nadwyżkę ponad rynkową wartość transakcji (jeśli transakcje z podmiotami powiązanymi są zawierane na warunkach nierynkowych), nieodpłatne świadczenia na rzecz wspólnika (np. udostępnienie samochodu służbowego do celów prywatnych).
Od 2022 r. łatwiejsze będzie skorzystanie z estońskiego CIT. Przede wszystkim ta forma opodatkowania nie będzie już zarezerwowana wyłącznie dla spółek z o.o. i spółek akcyjnych. Z ryczałtu od dochodów będą mogły korzystać także spółki komandytowe, komandytowo-akcyjne i proste spółki akcyjne.
Skorzystanie z estońskiego CIT nadal wiązać się będzie z koniecznością spełnienia warunków:
1) Mniej niż 50% przychodów spółki może pochodzić:
z wierzytelności,
z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
z części odsetkowej raty leasingowej,
z poręczeń i gwarancji,
z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
z transakcji z podmiotami powiązanymi – w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;
2) Zatrudnianie przynajmniej 3 osób (z wyłączeniem wspólników i akcjonariuszy) na umowę o pracę, a w przypadku osób zatrudnionych w oparciu o inne umowy – także ponoszenie wydatków na wynagrodzenia w wysokości przynajmniej trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia (warunek ten ulega złagodzeniu dla spółek posiadających status małego podatnika i rozpoczynających działalność);
3) Udziałowcami spółki są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
4) Spółka nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
5) Spółka nie sporządza za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z MSR na podstawie ustawy o rachunkowości.
6) Spółka nie jest przedsiębiorstwem finansowym w rozumieniu ustawy o CIT.
7) Spółka w zakresie swojej działalności gospodarczej nie udziela konsumentom kredytów.
8) Spółka nie jest podatnikiem osiągającym dochody z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej lub określonej w decyzji o wsparciu nowych inwestycji.
9) Spółka nie została postawiona w stan upadłości lub likwidacji.
Ponadto, z uwagi na to, iż ewentualne opodatkowanie w ramach estońskiego CIT opiera się na danych księgowych, a nie podatkowych, przed rozpoczęciem korzystania z tej formy konieczne jest rozliczenie różnic pomiędzy bilansowymi i podatkowymi wartościami dotychczas osiągniętych przychodów i kosztów.
22) Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF)
KSeF jest systemem teleinformatycznym służącym do wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych, jak również do ich przechowywania, oznaczania numerem identyfikującym przydzielonym przez ten system, weryfikowania zgodności z określonym i udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych wzorem takiej faktury.
Dodatkowo system będzie służył do analizy i kontroli danych z faktur ustrukturyzowanych oraz wysyłał komunikaty dotyczące wystawienia, odrzucenia albo braku możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej. Dzięki skorzystaniu z wystawiania faktur ustrukturyzowanych za pośrednictwem KSeF podatnicy zostaną zwolnieni z obowiązku ich przechowywania i archiwizacji. W KSeF to administracja podatkowa zapewnia przechowywanie wystawionych za jego pośrednictwem faktur.
W skrócie: od 1.1.2022 fakultatywnie, a od 1.1.2023 obowiązkowo, faktury będziemy wystawiać w systemie należącym do Ministra Finansów.
23) Przesyłanie do Ministra Finansów co miesiąc zapisów z ksiąg rachunkowych
Podmioty prowadzące działalność gospodarczą będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej ewidencji przychodów i rozchodów oraz ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
Dodatkowo wskazane podmioty będą zobowiązane do okresowego przesyłania tych danych organom podatkowym za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Powyższy obowiązek będzie dotyczyć zarówno podatników podatku dochodowego od osób prawnych (“CIT”), jak również podatku dochodowego od osób fizycznych (“PIT”) prowadzących działalność gospodarczą, w tym opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych:
Podatnicy CIT będą przesyłać księgi i ww. ewidencje raz w roku, w terminie złożenia zeznania za dany rok podatkowy;
Podatnicy PIT, w tym opodatkowani ryczałtem oprócz analogicznego obowiązku przesyłania danych podatkowych raz do roku będą musieli dodatkowo przesyłać księgi i ewidencje miesięcznie lub kwartalnie, w zależności od częstotliwości rozliczania zaliczek na PIT lub ryczałtu, do 20. dnia następnego miesiąca.
Przepisy te wchodzą w życie 1 stycznia 2023 r.
================================
Poglądowo można skorzystać z bezpłatnego kalkulatora:
Dodatkowo, zachęcamy do udziału w bezpłatnym webinarium organizowanym przez firmę Wolters-Kluwer, które odbędzie się w dniu 6 grudnia 2021 roku o godz. 15:00. Chętnych Państwa prosimy o wcześniejsze zapisanie się. Szkolenie poprowadzi doradca podatkowy Pan Radosław Kowalski.