Od 1 stycznia 2022 roku zaczną obowiązywać nowe przepisy wynikające z tzw. „Polskiego Ładu”. Kompendium zawarliśmy tutaj.
Jedną z wielu rewolucji z pewnością będzie składka zdrowotna dla przedsiębiorców – wyliczana i raportowana do ZUS co miesiąc, a następnie (podobnie jak PIT) corocznie. Nie mniejsze zmiany będą dotyczyły także wyliczania wynagrodzenia pracowników (zatem przejście na etat nic nie da, przedsiębiorcy nadal będą mieli możliwość uwzględniania kosztów w PIT). Konieczność comiesięcznego raportowania do ZUS wyliczenia dochodu wynika z nowego sposobu wyliczania składki od 2022 roku. Zatem oprócz jej zwiększenia, wprowadzenia zakazu jej częściowego odliczania od podatku dochodowego (jak jest do końca 2021 roku), dochodzą jeszcze dodatkowe comiesięczne i coroczne czynności administracyjne, związane z przygotowywaniem i składaniem comiesięcznych deklaracji ZUS (tzw. „ZUSowskich PITów miesięcznych). Pomimo, że nowe przepisy wchodzą w życie za niecały miesiąc, nowe druki są cały czas „w projekcie” a z obecną formą obszernych deklaracji można zapoznać się tutaj:
O konieczności comiesięcznego i corocznego składania deklaracji rozliczeniowych do ZUS od 2022 roku, z wyliczeniem dochodu i przychodu, pisał też wcześniej dziennik Rzeczpospolita.
Comiesięczne deklaracje ZUS będą składane co miesiąc w celu wyliczenia dochodu, który będzie podstawą naliczenia nowej składki zdrowotnej od 2022 roku w przypadku zasad ogólnych (skala, liniowy) oraz przychodu w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (w celu określenia progu i kwoty). Zatem sposób wyliczania składki zdrowotnej będzie ściśle skorelowany z wyborem opodatkowania w podatku dochodowym.
Wysokość składki zdrowotnej u przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym (zwracamy uwagę, że np. w przedziale przychodu 60-300 tys zł, nie jest napisane „od nadwyżki”. To oznacza, że w momencie przekroczenia przychodu 60 tys zł, następuje rekalkulacja wsteczna składki 305,56 zł za poprzednie miesiące roku do kwoty 509,27 zł. Przykładowo jeśli podmiot przekroczy 60 tys w czerwcu, zapłaci składkę zdrowotną za czerwiec = 509,27 zł, oraz dopłaci wyrównanie do wcześniej zapłaconych 305,56 do 509,27 zł – za miesiące styczeń do maj. Podobnie będzie w przypadku przekroczenia przychodu 300 tys zł – dopłata do wcześniej zapłaconych składek 305,56 zł oraz 509.27 zł do kwoty 916,68 zł za każdy poprzedni miesiąc roku. Trzeba zatem uważać, aby o 1 zł nie przekroczyć progu, aby nie dopłacać wyrównania do niższej składki zapłaconej za poprzednie miesiące. Dopłata następuje w rozliczeniu rocznym (w „ZUSowskim PIT” rocznym, miesięcznego „ZUSowskiego PIT się nie koryguje wstecz).
Ryczałt może być alternatywą dla branży IT (jednak eliminuje on możliwość ulgi IPBox, która oznacza tylko 5% opodatkowanie dochodu), dla branży medycznej 14% oraz dla branży handlowej z opodatkowaniem 5,5% przychodu (branża handlowa ma jednak koszty zakupu towarów, i inne koszty których wówczas nie będzie mogła już odliczyć).
Przychody do 60 000 zł | 305,56 zł |
Przychody od 60 000 zł do 300 000 zł | 509,27 zł (za każdy miesiąc danego roku wstecz, w przypadku przekroczenia 60 tys zł) |
Przychody powyżej 300 000 zł | 916,68 zł (za każdy miesiąc danego roku wstecz, w przypadku przekroczenia 300 tys zł) |
Składka zdrowotna 2022 – zasady ogólne (skala podatkowa, w tym IPBox jeśli na skali)
Nadal będzie wynosiła ona 9%. Zmieni się jednak podstawa wymiaru tej składki, co wpłynie ostatecznie na jej wysokość. Podstawą wymiaru będzie dochód. Tak wyliczona składa zdrowotna również nie będzie od 2022 roku częściowo odliczana od podatku.
Tutaj jednak, aby zrekompensować ekspansywny wzrost składki zdrowotnej, będzie miała zastosowanie ulga dla klasy średniej, zatem podmioty osiągające dochód do kwoty około 133 tys. dochodu w stosunku rocznym nie poniosą dodatkowego obciążenia w związku ze wzrostem składki zdrowotnej.
Kwota ulgi wyliczana będzie jako iloczyn przychodów (kwoty brutto) i odpowiedniego wskaźnika:
(A x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 68 412 zł i nieprzekraczającego kwoty 102 588 zł,
(A x (-7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 102 588 zł i nieprzekraczającego kwoty 133 692 zł.
gdzie A - oznacza sumę uzyskanych przez podatnika przychodów uzyskane ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności z wyłączeniem kosztów składek na ubezpieczenie społeczne
Te same zasady, z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej, będą obowiązywały etatowców – od wynagrodzeń wypłacanych od 1 stycznia 2022 r. (nawet jeśli będą dotyczyły 12.2021).
MIESIĘCZNY DOCHÓD | WYSOKOŚĆ MIESIĘCZNEJ SKŁADKI ZDROWOTNEJ 2022 |
Do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę – 3010 zł w 2022 roku | 270,90 zł (również w przypadku braku dochodu w danym miesiącu) |
5 000 zł | 450 zł |
8 000 zł | 720 zł |
10 000 zł | 900 zł |
12 000 zł | 1080 zł |
15 000 zł | 1350 zł |
20 000 zł | 1800 zł |
30 000 zł | 2700 zł |
Składka zdrowotna 2022 – podatek liniowy (w tym IPBox jeśli na liniowym)
W przypadku przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym zmianie ulegnie stawka procentowa składki zdrowotnej. Od stycznia 2022 roku wynosić ona będzie 4,9 proc,. dochodu. Jednak już bez ulgi dla klasy średniej. Zatem ten sposób opodatkowania może zainteresować podmioty o dochodach rocznych > ok 135 tys.
MIESIĘCZNY DOCHÓD | WYSOKOŚĆ MIESIĘCZNEJ SKŁADKI ZDROWOTNEJ 2022 |
Do 5510 zł | 270,90 zł |
8 000 zł | 392 zł |
10 000 zł | 490 zł |
12 000 zł | 588 zł |
15 000 zł | 735 zł |
20 000 zł | 980 zł |
30 000 zł | 1470 zł |
Od 1 stycznia 2022 r. osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania (np. członkowie zarządu, prokurenci), które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, zostaną objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Osoby te będą podlegały ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia powołania do dnia odwołania z pełnionej funkcji, zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego osoby powołanej do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania będzie dokonywał podmiot wypłacający z tego tytułu wynagrodzenie, podmiot wypłacający wynagrodzenie będzie zobowiązany do naliczania, pobierania z wynagrodzenia i opłacania do ZUS składki zdrowotnej za taką osobę, podstawę do naliczenia składki zdrowotnej dla tych osób będzie stanowiła kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia pobieranego z tytułu powołania.
Należy również mieć na uwadze, że jeśli osoba powołana do pełnienia funkcji np. członka zarządu na mocy aktu powołania będzie posiadała równocześnie inny tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego, będzie miała opłacaną składkę zdrowotną z każdego z tych tytułów.
Wejście w życie projektowanych zmian oznaczać będzie wzrost obciążeń dla osób pełniących funkcje na podstawie powołania o obowiązkową składkę zdrowotną wynoszącą 9% podstawy obliczenia składki, którą stanowić będzie wysokość pobieranego wynagrodzenia.
Czy są jakieś zwolnienia z obowiązku comiesięcznego składania dokumentów rozliczeniowych do ZUS (tzw „ZUSowskiego PIT”) ? Oczywiście, że tak.
Z powodu zmian w ustalaniu składki zdrowotnej – jak napisaliśmy powyżej - podmioty prowadzące działalność gospodarczą opłacające składki na własne ubezpieczenia lub osoby z nimi współpracujące będą musiały za okres od stycznia 2022 r. co miesiąc przekazywać dokumenty rozliczeniowe do ZUS.
Zwolnienie ze składania dokumentów będzie dotyczyło tylko:
duchownych,
osób składających dokumenty za nianie
osób, które podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.